Wat zijn PFAS?

Er zijn momenteel meer dan 4.700 verschillende PFAS’s.  

Dankzij hun eigenschappen worden PFAS’s op grote schaal gebruikt in alle sectoren van de industrie, van textiel tot engineering en vele andere. Met andere woorden, PFAS’s maken deel uit van ons dagelijks leven: op onze kleren, onze stoffen en tapijten, onze koekenpannen met antiaanbaklaag en zelfs onze make-up! 

Zijn er gezondheidsrisico’s? 

PFAS’s zijn POP-stoffen, kort voor “Persistent Organic Pollutants”. Dit is een categorie chemische samenstellingen en producten die niet of nauwelijks worden afgebroken. Ze zijn daarom een echte plaag voor het milieu, maar ook voor onze gezondheid.  

PFAS’s zijn giftig en verstoren de hormoonhuishouding. Ze binden zich aan bloedeiwitten en kunnen bij dieren tumoren veroorzaken. Bij mensen verstoren ze de lever- en schildklierfunctie en de immuunrespons op vaccinaties bij jonge kinderen. Er is ook een verhoogd risico op verminderde vruchtbaarheid, hypercholesterolemie en kanker.   

Toch hebben PFAS’s geen kortetermijneffect op de gezondheid. Je kunt er dus niet meteen ziek van worden. Het is de intensieve, langdurige blootstelling die neveneffecten op de gezondheid kan hebben. 

Een milieuramp 

PFAS’s komen op verschillende manieren in ons milieu terecht. De productie en het gebruik van bepaalde materialen, brandbestrijding en de behandeling en opslag van huishoudelijk en industrieel afval zijn allemaal bronnen van verontreiniging. PFAS’s komen ook vrij wanneer rook in de lucht wordt verspreid, chemicaliën verloren gaan, lekken ontstaan of industrieel afval wordt gestort.  

Na verloop van tijd infiltreren PFAS’s in de bodem en het grondwater, komen ze in het drinkwater terecht en veroorzaken ze uiteindelijk onherstelbare schade. PFAS’s vervuilen onze planeet en haar hulpbronnen permanent. 

Hoe komen PFAS het lichaam binnen? 

PFAS’s komen oraal in ons lichaam terecht. Door de milieuschade komen de PFAS’s die onze bodem en ons water vervuilen uiteindelijk ook in ons voedsel terecht. Het vlees, de groenten, de paddenstoelen, het water en zelfs de kruiden die we eten, voeden zich met de mineralen in de bodem, dus die raken ook verontreinigd. PFAS-vervuiling is ook te wijten aan atmosferische depositie. 

Welke maatregelen moeten er worden genomen? 

Milieu-instanties worden zich bewust van het probleem van PFAS voor zowel de planeet als haar bewoners. PFOA en PFOS (PFAS-producten) zijn geclassificeerd als gevaarlijke stoffen en zijn een bron van zorg voor milieubeschermingsinstanties, vooral met betrekking tot de kwaliteit van ons water.  

PFAS’s hebben een reële impact op zowel de natuur als de mens. Doordat ze in ondergrondse drinkwaterbronnen sijpelen, dragen ze een groot risico in zich om onze voedselvoorzieningsketens rechtstreeks te besmetten.  

Een van de meest gebruikte methoden om de schade tegen te gaan is het oppompen van het grondwater en de PFAS’s eruit te filteren. Deze techniek genereert echter grote hoeveelheden verontreinigd materiaal dat moet worden verbrand op een stortplaats. Deze stortplaatsen zijn op hun beurt enorme bronnen van vervuiling. Daarom verbieden de Verenigde Staten dit soort processen steeds vaker.  

Onderzoekers testen momenteel experimentele technologieën die ontworpen zijn om PFAS-bindingen te vernietigen. Er lijkt geen unanieme overeenstemming te zijn over hun effectiviteit op de lange termijn. Bovendien verbruiken deze technologieën enorm veel energie.  

Gelukkig is er onlangs een goedgekeurd. Plumestop is een duurzaam systeem dat PFAS bestrijdt door colloïdale koolstof in de bodem te injecteren, die werkt als een ondergronds filter. Hierdoor worden PFAS-deeltjes opgevangen en behandeld. Plumestop heeft zijn duurzaamheid al tientallen jaren bewezen en is momenteel actief op verschillende vervuilde locaties over de hele wereld. 

 Welke oplossingen kun je toepassen? 

Om de risico’s voor uw gezondheid en die van uw gezin te beperken en het milieu te beschermen, kan u best zo weinig mogelijk producten kopen die PFAS bevatten. Een goede gewoonte die je dagelijks kunt toepassen is om je pannen met antiaanbaklaag bewust te kiezen. Pannen zonder PFAS hebben een keramische of gietijzeren coating, of helemaal geen coating. Koekenpannen met PFAS zijn te herkennen aan hun zwarte of titanium antiaanbaklaag. Greenpan is een voorbeeld van een merk dat PFAS-vrije producten maakt.